نقشه‌کشی صنعتی

در قرن‌های گذشته، حتی سال‌های قبل از میلاد برای نشان دادن و معرفی قطعات و وسایل صنعتی از نقشه‌هایی استفاده می کرده‌اند که بطور کامل گویا نبوده و از قواعدی که همگان آن را درک کنند بهره‌ای نداشته است و هنگام نقشه‌خوانی با مشکلاتی روبرو می‌شدند تا اینکه آقای لئوناردو داوینچی نقاش و مجسمه ساز ایتالیایی (1459-1516) کاغذ نوشته‌هایی ارائه نمود که طبق قواعدی، طرحِ جسمی سه بعدی را روی صفحه‌ی دو بعدی نشان داد که با این حال نقشه‌ها کمی گویاتر و قابل فهم‌تر شدند. سپس دانشمندان و ریاضی‌دانان اروپایی فعالیت او را دنبال نمودند تا اینکه گاسپارمانژ اهل فرانسه در سال 1798هندسه ترسیمی را معرفی نمود؛ که این موضوع باعث پایه‌گذاری علم نقشه‌کشی صنعتی شد و امروزه همچنان از همان اصول تبعیت می‌شود.

نقشه‌کشی صنعتی و جایگاه آن در صنعت

نقشه‌کشی صنعتی همان زبان تکنیک یا زبان صنعت است. زبانی که تراوش فکر مهندسان و طراحان را به تصویر می‌کشد. مهارت نقشه‌خوانی و نقشه‌کشی در مهندسی مانند علم خواندن و نوشتن می‌باشد. نقشه‌کشی در حقیقت نوعی زبان محاوره در علوم مهندسی می‌باشد که اطلاعات مورد نیاز از یک قطعه، ماشین، سازه، و یا یک طرح را به روشنی و بدون ابهام بیان می‌کند.

این اطلاعات شامل شکل هندسی، نحوه قرار گرفتن و اتصال اجزاء مختلف، مشخصات فیزیکی و هر گونه اطلاعات ضروری می‌باشد. بنابراین هر مهندس لازم است که به این زبان مسلط باشد و بتواند به راحتی از طریق آن به تبادل اطلاعات با سایر مهندسین بپردازد. حداقل مهارت مورد نیاز برای یک مهندس نقشه‌خوانی است و البته توصیه می‌شود که نقشه‌کشی صنعتی را نه لزوما بطور حرفه‌ای، بدانند. هر مقدار تسلط به نقشه‌خوانی و نقشه‌کشی بیشتر باشد، شخص سریعتر و راحت‌تر می‌تواند ایده‌های خود را به دیگران منتقل کند و ایده‌های دیگران را درک کند.

در ساخت یک قطعه، نقشه درحقیقت حاوی تمام اطلاعات جزئی اعم ازاندازه قطعه، جنس قطعه، مقدار پرداخت و یا هر سوال دیگری که ممکن است برای سازنده هنگام تراش قطعه پیش بیاید، می باشد؛ و یا در صنعت برق محتوای یک نقشه شامل سیم‌کشی، نوع قطعات بکار گرفته شده و ارتباط بلوکهای مختلف با یکدیگر خواهد شد.

اینگونه می‌توان نتیجه گرفت که نقشه‌کشی صنعتی، پل ارتباطی میان دفاتر طراحی و کارگاه‌های ساخت تولید برای انتقال اطلاعات است.

شکل‌گیری استاندارد ISO

نخستین موسسه ملی استاندارد در سال1902در انگلستان و سپس در1916 در هلند و 1917 درآلمان تاسیس شد. بدنبال آن استاندارد DIN که استاندارد صنعتی آلمان است گسترش پیدا کرد، ودرزمینه نقشه‌کشی صنعتی فعالیت و سعی آغاز شد. در سال 1926 اتحادیه‌ای متشکل از 20 موسسه استاندارد ملی ازکشورهای مختلف به نام “اتحادیه بین المللی موسسات ملی استاندارد “ISO تشکیل شد، اما با پیشرفت تکنولوژی و نیاز به ارتباط صنعتی بین شرکت‌ها، لزوم ایجاد یک سازمان بین المللی استاندارد مورد توجه قرار گرفت و در سال 1947 “سازمان “ISO تشکیل شد و شروع به کار نمود.

کشور ایران در سال1332 اولین موسسه استاندارد خود را تأسیس نمود و در سال1360 به عضویت ISO درآمد. بعضا کشورها از استانداردهای مخصوص به خود استفاده می کنند ولی درکل می توان گفت که تفاوتی عمده با هم ندارند ؛ در انتها برای آشنایی بیشتر، برخی از سازمان‌های متولی امر استاندارد در چند کشور آورده شده‌است: